Welke interventies kunnen de effectiviteit van grote (docenten)teams verhogen?

  • Gepubliceerd:

Grote teams lijken over het algemeen een negatief effect te hebben op de effectiviteit van het team. Om die effectiviteit toch te verhogen en knelpunten in teamprocessen te overkomen zijn verschillende interventies mogelijk. Teamtrainingen zijn een van de meest gebruikte interventies. Deze kunnen variëren van teambuilding, trainingen gericht op dialogen tot taakgerichte trainingen. Elke interventie heeft een ander doel voor ogen. Het is van belang eerst de doelen van de interventie te beschrijven voordat over de inhoud wordt gedacht.

Grotere teams leiden tot motivatieverlies bij de teamleden om maximaal te presteren. Ook kennen grotere teams meer coördinatieproblemen en is de kans op interne conflicten groter. Of een team effectief is, hangt van veel contextfactoren af, maar de ideale teamgrootte lijkt niet meer dan tien personen te zijn.

De kwaliteit van samenwerken bepaalt voor een groot deel de effectiviteit van teams. Hoe beter een team samenwerkt, des te groter de kans dat het gezamenlijke doel behaald wordt. Het is daarom belangrijk dat de teamleden van elkaar weten wat er speelt. Ook moeten de rollen en verantwoordelijkheden van ieder teamlid bekend zijn. En een goede match tussen het gezamenlijke doel en individuele belangen is van belang. Onderling vertrouwen en betrokkenheid zijn tevens bevorderlijk voor de effectiviteit. Voor docententeams is het opbouwen van werkrelaties extra lastig vanwege de beperkte mogelijkheden tot interactie. Daarom is het handig als docenten dicht bij elkaar werken.

Teamtrainingen

Teamtrainingen lijken de meest gebruikte en beste manier om de effectiviteit van (grote) teams te verhogen. Teamtrainingen komen in veel verschillende vormen voor: van teambuilding, assertiviteitstraining, probleemoplossende training tot taakgerichte simulaties. Elke soort teamtraining heeft een ander doel voor ogen en richt zich op andere specifieke aspecten van het team. De training kan gericht zijn op leiderschap, maar ook op teambuilding of het gezamenlijke doel van het team.

We bespreken we drie type teamtrainingen: dialogen, taakgerichte teamtrainingen en trainingen gericht op teambuilding. Bij teamtrainingen gericht op het op gang brengen van de dialoog, ligt de focus op zelfreflectie en inzicht in de groepsdynamiek. Zo wordt duidelijk wat de teamleden verbindt maar ook verdeelt.

In een taakgerichte training werken de teamleden gezamenlijk aan opdrachten om het groepsproces te doorgronden en de effectiviteit te verhogen. Deze opdrachten hoeven niet gerelateerd zijn aan de dagelijkse werkzaamheden of op de werklocatie plaats te vinden. Het doel is om inzicht te krijgen in de wijze van samenwerken, de manier van interactie en de effectiviteit hiervan. Een dergelijke training kan ook spanningen doorbreken.

Trainingen gericht op teambuilding bevorderen het onderling vertrouwen tussen de teamleden alsook het vertrouwen in het team. Om ervoor te zorgen dat een (groot) team effectief is, moet immers onderling vertrouwen bestaan. Trainingen die gericht zijn op het verduidelijken van de rolverdeling binnen het team verhogen de effectiviteit het meest.

Doelen

Teamtrainingen zorgen ervoor dat de percepties van het team, de taken en de doelstelling één kant op wijzen. Teamtrainingen blijken effectief te zijn voor het verhogen van teamprestaties ongeacht de aard van de inhoud van de training. Het combineren van teamwork en taskwork maakt de interventie niet noodzakelijkerwijs gunstiger. Wel hebben teams die langer bestaan, met teamleden die elkaar reeds kennen, meer baat bij teamtrainingen.

Het is belangrijk allereerst de doelen van de training te beschrijven voordat over de inhoud wordt gedacht. En eerst moeten de knelpunten in kaart worden gebracht zodat de juiste interventie kan worden gekozen. Een IPO-model (input, proces en output) kan hierbij helpen.

Meer weten?

Lees het volledige rapport opgesteld als antwoord op deze vraag, inclusief geraadpleegde bronnen.

Dit antwoord is tot stand gekomen met dank aan Linda Dominquez Alvarez (Ecorys) en Sjerp van der Ploeg (kennismakelaar).


Ga je het antwoord gebruiken in het onderwijs?
Wat vind je van de leesbaarheid van het antwoord?

Privacyverklaring

Wij gaan zorgvuldig om met persoonsgegevens. Lees hierover meer in onze privacyverklaring.

Gerelateerde vragen

  • Wat is bekend over de relaties tussen groepsgrootte, werkbeleving van docenten en effecten bij studenten in het mbo?

    Klas- & leeromgeving | Motivatie algemeen | Groepsgrootte | Werkdruk | mbo

    Het effect van groepsgrootte staat meestal niet op zichzelf. Andere factoren spelen ook een belangrijke rol, waaronder leerling- en groepskenmerken, de aard van het onderwijs en het handelingsrepertoire van de docent. Binnen dit complex van factoren zullen de groepsgrootte, didactische aanpak en behoeften en (achtergrond)kenmerken van studenten goed op elkaar moeten aansluiten. Het werken met subgroepjes lijkt daarbij wenselijk.

    Lees meer

  • Wat is er bekend over de effectiviteit van samenwerking in netwerken van diverse actoren binnen het onderwijs?

    Leergemeenschap | Professionele ontwikkeling | Schoolorganisatie | po

    In het onderwijs kan worden samengewerkt binnen een professionele leergemeenschap. Deze kan het meest effectief bijdragen aan de verbetering van leerlingprestaties, wanneer de leden gericht toewerken naar vooraf concreet geformuleerde doelen en bereid zijn van elkaar te leren. Voor dit collectieve leerproces dienen de deelnemers intensief samen te werken aan onderwijsinhoudelijke producten. Met name de impliciete kennis van de deelnemers expliciteren, draagt bij aan het gezamenlijke leerproces. Wederzijds vertrouwen en openheid zijn hierbij een voorwaarde.

    Lees meer