Antwoorden op onderwijsvragen

De Kennisrotonde beantwoordt onderwijsvragen op basis van kennis uit onderzoek. De antwoorden helpen jou om wetenschappelijk onderbouwde keuzes te maken in de praktijk. Heb je niet gevonden waar je naar op zoek bent? Stel dan zelf jouw onderwijsvraag!

24 resultaten
  • Wat is het effect van extra lestijd voor basisvaardigheden in het basisonderwijs op een school met veel achterstandsleerlingen?

    Onderwijsachterstanden | Leerprestaties | po

    In het algemeen geldt dat extra lestijd die wordt besteed aan rekenen en taal in het basisonderwijs bijdraagt aan de verbetering van de leerprestaties voor die vakken. Dat geldt ook voor extra lestijd in de vorm van leertijduitbreiding, dus wanneer het niet ten koste gaat van andere vakken. Voor leerlingen met een niet-westerse migratieachtergrond lijkt er geen positief effect van extra lestijd op hun leesniveau.

    Lees meer

  • Welke interventies helpen het aantal langstudeerders in het hoger onderwijs te verminderen?

    Onderwijsachterstanden | Zittenblijven | Studentenwelzijn | lerarenopleiding | ho

    Er zijn diverse praktijkvoorbeelden van dit soort interventies. Daaruit komen een aantal vermoedelijk werkzame elementen voort. Zo kan aandacht voor sociale en academische binding en goede aansluiting tussen studenten en begeleiders helpen het aantal langstudeerders te verminderen. Dat geldt ook voor studenten het gevoel geven dat ze ertoe doen, en deelname aan activiteiten verplichten.

    Lees meer

  • Wat is het effect van de geboortemaand op het behalen van de onderwijsdoelen en de kans op zittenblijven?

    Gelijke kansen algemeen | Gelijke kansen schoolloopbaan | Onderwijsachterstanden | Zittenblijven | po

    Leerlingen die relatief de jongsten zijn in de klas ondervinden ingrijpende nadelen van hun geboortemaand. Zo scoren jongere leerlingen slechter op cognitief, motorisch en emotioneel gebied. Vergeleken met hun oudere klasgenoten hebben ze een grotere kans om te blijven zitten en terecht te komen op de laagste niveaus van het voortgezet onderwijs. Ook maken ze minder kans om naar de universiteit te gaan.

    Lees meer

  • Welke pedagogisch-didactische kenmerken van steunlessen in het voortgezet onderwijs dragen bij aan betere leerprestaties?

    Onderwijsachterstanden | vo

    Aanvullende ondersteuning voor leerlingen in het voorgezet onderwijs beïnvloedt de leerprestaties positief. Effectieve componenten hierbij zijn: directe instructie en het verhogen van de self-efficacy (vertrouwen in eigen kunnen) en intrinsieke motivatie van leerlingen. Over het effect van steunlessen in het voortgezet onderwijs is nauwelijks onderzoeksliteratuur gevonden. Gezien de overeenkomsten tussen aanvullende ondersteuning en steunlessen, is het te verwachten dat de effectieve componenten daar ook voor gelden.

    Lees meer

  • Wat zijn effecten van klassenverkleining in het voortgezet onderwijs op leerprestaties, gedrag en sociaal welbevinden van leerlingen?

    Onderwijsachterstanden | Corona | Groepsgrootte | vo

    Positieve effecten van klassenverkleining op leerprestaties zijn voornamelijk gevonden bij leerlingen op de basisschool en bij leerlingen uit gezinnen met een laag inkomen. Voor zover effecten op prestaties zijn aangetoond in het voortgezet onderwijs, zijn die erg klein. Positieve effecten van klassenverkleining op gedrag, actieve betrokkenheid en welbevinden van leerlingen in het voortgezet onderwijs zijn niet aangetroffen.

    Lees meer

  • In hoeverre zijn de mate en aard van gezinsproblematiek in huishoudens met kinderen tot 6 jaar van invloed op de gedragsontwikkeling van die kinderen?

    Jeugd | Onderwijsachterstanden | Sociaal emotionele ontwikkeling | vve | po | (v)so

    Probleemgedrag onder kinderen kan de gedragsontwikkeling belemmeren. Onder meer gezinsproblematiek, zoals relatieproblemen tussen ouders, scheiding en verschillende opvoedingsstijlen, kan dat probleemgedrag versterken. Een goede hechting tussen ouder en kind, en een sterke betrokkenheid van de ouder bij het kind lijken het probleemgedrag tegen te gaan. Verder kunnen de sociaal-economische status, en de faciliteiten en ondersteuning in de klas van invloed zijn op probleemgedrag onder kinderen.

    Lees meer

  • Wat zijn de effecten van aanpakken voor een soepele overgang van kinderen naar de basisschool, vooral op hun veiligheid, welbevinden en ontwikkeling?

    Onderwijsachterstanden | Schoolovergang | vve | po

    Kinderen zijn op vierjarige leeftijd welkom op de basisschool; vanaf 5 jaar zijn ze leerplichtig. In het onderwijsbeleid wordt veel belang gehecht aan een soepele overgang van de voorschoolse periode naar de basisschool. De start op de basisschool verloopt echter niet voor alle kleuters optimaal. In drie delen hieronder staan aanpakken beschreven die zo’n soepeler overgang proberen te bewerkstelligen.

    Lees meer

  • Wanneer spreek je van onderwijsachterstanden en wanneer van leervertraging als gevolg van coronamaatregelen?

    Gelijke kansen algemeen | Onderwijsachterstanden | Corona | po | vo

    Bij onderwijsachterstanden is er een verschil in prestaties met een vergelijkbare groep. Leerlingen met een ongunstige thuissituatie bijvoorbeeld hebben een grotere kans op een onderwijsachterstand. Bij leervertraging gaat het over de gevolgen van de scholensluiting tijdens de coronapandemie. Het betreft dan de percentuele vertraging in leergroei van de leerlingen in vergelijking met de leergroei van leerlingen in het jaar voorafgaand aan de scholensluiting.

    Lees meer

  • Welke intake en selectieprocedure helpen om zowel NT1- als NT2-deelnemers in een passend taaltraject te plaatsen?

    NT2 | Woordenschat | Onderwijsachterstanden | Schrijfonderwijs | Taal algemeen | Woordenschat | Taal algemeen | Woordenschat | volwasseneneducatie

    De moedertaal en taalbeheersingsaspecten zijn belangrijke elementen bij het plaatsen van NT1- en NT2-deelnemers in een voor hen passend taaltraject. Die deelnemers verschillen vooral in mondelinge vaardigheden en schrijfvaardigheid van elkaar. Om te zorgen voor een passend onderwijsaanbod voor een deelnemer is het van belang de verschillende componenten van deze vaardigheden mee te nemen in de intake en de selectieprocedure.

    Lees meer

  • Welke effecten heeft een zomerschool op de (taal)ontwikkeling van jonge kinderen met een taalachterstand? Welke activiteiten dragen bij aan stimulering van de (taal)ontwikkeling?

    Omgaan met verschillen | Gelijke kansen algemeen | Woordenschat | Onderwijsachterstanden | Corona | Taal algemeen | Woordenschat | Taal algemeen | Woordenschat | vve

    Zomerscholen zijn een effectieve manier van onderwijstijdverlenging. En ze stimuleren de taalontwikkeling van basisschoolleerlingen. Belangrijk is dat de leerlingen intensief met taal in aanraking komen voor langere tijd, dat ze les krijgen in kleine groepen en dat hun ouders betrokken zijn. Activiteiten om de taalontwikkeling van jonge kinderen met een taalachterstand te bevorderen zijn het aanbieden van een talige omgeving, veel spreekgelegenheid, focus op betekenisvolle taaltaken en samenwerking, en waar nodig expliciete instructie.

    Lees meer